Μεταβατικά και αμετάβατα ρήματα/Transitive und intransitive Verben

Τα μεταβατικά ρήματα είναι εκείνα που παίρνουν αντικείμενο σε αιτιατική πτώση. Και τα αμετάβατα είναι εκείνα που δεν παίρνουν αντικείμενο σε αιτιατική. Αυτός είναι ένας απλός κανόνας για να ξεχωρίζει κανείς τα δύο αυτά είδη ρημάτων.

Μεταβατικά ρήματα

Ich esse einen Apfel. (Εγώ τρώω ένα μήλο.)

Der Kleine liebt den Großvater sehr. (Ο μικρός αγαπάει πολύ τον παππού του.)

Τα μεταβατικά ρήματα σχηματίζουν την παθητική τους φωνή, με την μετατροπή του αντικειμένου σε υποκείμενο, όπως συμβαίνει και στα ελληνικά.

Επίσης, τα μεταβατικά ρήματα σχηματίζουν τους παρελθοντικούς τους χρόνους με το βοηθητικό ρήμα haben.

Ich habe einen Apfel gegessen. (Εγώ έφαγα ένα μήλο.)

Er hat dem Kind ein Bonbon geschenkt. (Αυτός χάρισε μια καραμέλα στο παιδί.)

Αμετάβατα ρήματα

Τα αμετάβατα ρήματα παίρνουν αντικείμενα σε διάφορες πτώσεις, όπως αντικείμενο σε Δοτική και γενική. Το νόημα του συμπληρώνεται επίσης από επιρρήματα και προθέσεις, ενώ όταν δεν παίρνουν αντικείμενο ονομάζονται απόλυτα ρήματα.

Sie schlafen. (absolutes Verb)

Sie half dem Kind. (mit Dativobjekt)

Ich bedarf deiner Hilfe. (mit Genitivobjekt)

Wir warten auf den Bus. (mit Präpositionalobjekt)

Die Sitzung dauert lange.              mit adverbialer Ergänzung

Τα αμετάβατα ρήματα σχηματίζουν την παθητική φωνή χωρίς υποκείμενο ή καθόλου. Πολλές φορές είναι αδύνατος ο σχηματισμός παθητικής φωνής.

Die Zuschauer klatschen.  »  Es wird (von den Zuschauern) geklatscht.

Sie hilft dem Nachbarn.     »  Dem Nachbarn wird (von ihr) geholfen.

Er sorgt für die Kinder       »  Für die Kinder wird (von ihm) gesorgt.

Die Sitzung dauert lange.                Nicht:                  Lange wird die Sitzung gedauert.

Οι χρόνοι που παρελθόντος σχηματίζονται σχετικά συχνά με το βοηθητικό ρήμα haben, όταν αναφέρονται σε τετελεσμένες πράξεις.

Die Blume hat geblüht.

Ich habe geschlafen.

Σχηματίζονται με το βοηθητικό ρήμα sein  όταν εκφράζουν μια χρονικά περιορισμένη πράξη.

Die Blume ist verblüht.

Ich bin eingeschlafen.

Μεταβατικά ρήματα που χρησιμοποιούνται ως αμετάβατα.

Όταν τα μεταβατικά ρήματα χρηματίζουν πρόταση χωρίς αντικείμενο τότε λειτουργούν σαν αμετάβατα!

Ich trinke einen Apfelsaft. =  transitives Verb

Ich trinke. = intransitiv verwendetes Verb

Die Kinder malen ein Bild. = transitives Verb

Die Kinder malen. = intransitiv verwendetes Verb

Όταν τα μεταβατικά ρήματα λειτουργούν σαν αμετάβατα τότε το αντικείμενο παραλείπεται.

Ich trinke (etwas; regelmäßig Alkohol).

Το νόημα του ρήματος διαφοροποιείται όταν αυτό εμφανίζεται με αντικείμενο ή χωρίς.

Ich koche Kartoffeln. = transitives Verb

Ich koche gerne. = intransitiv verwendetes Verb  

 Die Milch kocht. = intransitives Verb

Πραγματικά μεταβατικά και ψευδομετάβατικα ρήματα.

Τα πραγματικά μεταβατικά ρήματα σχηματίζουν παρελθοντικούς χρόνους με την μετατροπή του αντικειμένου σε αιτιατική σε υποκείμενο.

Ιch esse einen Apfel  »                  Der Apfel wird von mir gegessen

Der Kleine liebt den Großvater sehr  » Der Großvater wird sehr vom Kleinen geliebt.

Τα ψευδομεταβατικά ρήματα είναι ρήματα, τα οποία συντάσσονται με αντικείμενο σε αιτιατική, ο σχηματισμός παθητικής φωνής με αυτά, είναι αδύνατος.

Die Flasche enthält guten Wein. Nicht:   Guter Wein wird durch die Flasche enthalten.

Ihr Verhalten wundert den Vater sehr.  Nicht:    Der Vater wird sehr durch ihr Verhalten gewundert.

Στα ψευδομεταβατικα ρήματα ανήκουν:

Τα ρήματα που εκφράζουν κατοχή.

haben, besitzen; erhalten, bekommen.

Ich habe/besitze ein Buch.          Nicht:    Ein Buch wird von mir gehabt/bessessen.

Er erhielt/bekam einen Preis.     Nicht:    Ein Preis wurde von ihm erhalten/bekommen.

Το απρόσωπο es gibt (schweizerisch auch: es hat)

Es gibt viele Beispiele.    Nicht:    Viele Beispiele werden gegeben.

Ρήματα που εκφράζουν μέγεθος, ποσότητα, τιμή, κτλ.

kosten, wiegen, enthalten, umfassen, gelten u. a.

Das Buch umfasst fünf Kapitel.  Nicht:    Fünf Kapitel werden vom Buch umfasst.

Die Lampe kostet 35 Euro. Nicht: 35 Euro werden von der Lampe gekostet.

Ρήματα, τα οποία περιγράφουν την ψυχική ή φυσική κατάσταση ενός υποκείμενου.

freuen, wundern, ärgern; frieren, frösteln, jucken u. a.

Dein Geschenkt freut sie sehr.  Nicht:    Sie werden sehr durch dein Geschenk gefreut.

Wolle juckt ihn auf der Haut. Nicht: Er wird von Wolle auf der Haut gejuckt.

Σε ρήματα <γνωρίζω, ξέρω> όταν το αντικείμενο περιγράφει μια σκέψη ή μια συνειδητή κατάσταση.

kennen, wissen

Ich kenne den Film. Nicht: Der Film wird von mir gekannt.

Dein Bruder weiß einen guten Witz. Nicht: Ein guter Witz wird von deinem Bruder gewusst.