Προστακτική/Imperativ

   Η προστακτική έχει στα γερμανικά την ίδια χρήση όπως και στα ελληνικά. Χρησιμοποιούμαι την προστακτική για να απευθυνθούμε σε  κάποιον ή κάποιους, να διατάξουμε, να παρακαλέσουμε  ή για να επιστήσουμε την προσοχή κάποιου ή κάποιων. Η προστακτική συναντάται μόνο σε δύο πρόσωπα στον δεύτερο ενικό,στον δεύτερο πληθυντικό και στον τύπο ευγενείας. Οι κανόνες σχηματισμού είναι σχετικά απλοί και χωρίς πολλές εξαιρέσεις. Επειδή η προστακτική περιλαμβάνει την χροιά της διαταγής, συνοδεύεται συνήθως, με λέξεις του υποδηλώνουν ευγένεια και σεβασμό, όπως το "παρακαλώ", ή τον χρόνο ευγενείας της γερμανικής γλώσσας τον Konjuktiv.

•  Η προστακτική του δευτέρου προσώπου σχηματίζεται από το δεύτερο πρόσωπο του ενικού ενεστώτα. Η κατάληξη  , όπως και η προσωπική αντωνυμία απομακρύνονται, και μένει μόνο η ρίζα του ρήματος, χωρίς κατάληξη.

Kommen

du komm-st  εσύ έρχεσαι.

Komm! προστακτική. Έλα! 

Gehen 

du geh-st  εσύ πηγαίνεις.

Geh! Πήγαινε!

 

Τα χωριζόμενα ρήματα διατηρούν στο μόριο τους στο τέλος και σχηματίζομαι όμως και τα ομαλά ρήματα.

Einsteigen  

du steig-st ein εσύ επιβιβάζεσαι.

Steig ein! επιβιβάσου.

προσοχή! 

Sein 

 bist είσαι

Sei να είσαι!

Στον τύπο ευγενείας  το άρθρο μετατοπίζεται στα δεξιά του ρήματος και η κατάληξη του ρήματος παραμένει ίδια. Ενώ στα χωριζόμενα ρήματα το μόριο του ρήματος μετατοπίζεται και αυτό στα δεξιά του άρθρου.

Kommen Sie!  Ελάτε! 

Gehen Sie! Πηγαίνετε!

Steigen Sie ein! Επιβιβαστείτε!

Seien Sie! Να είστε!

• Κατά τον σχηματισμό της προστακτικής του δεύτερου πληθυντικού  πρόσωπο του ενεστώτα, το ρήμα αποβάλει απλώς το άρθρο και η κατάληξη του παραμένει ίδια.

Ihr kommt 

Kommt! ελάτε

ihr geht

Geht! πηγαίνετε! 

Εξαιρέσεις:

• Η κατάληξη του θέματος από   -e σε i/ie  ισχύει και για την προστακτική. Σε αυτήν την περίπτωση δεν προσθέτουμε ποτέ -e.
  

  Beispiel:

  Lies! διάβασε! (lesen – ich lese, du liest) (nicht: Liese!)

• Τα ανώμαλα ρήματα που προσλαμβάνουν Umlaut (μεταφωνία) το αποβάλλουν κατά τον σχηματισμό της προστακτικής. 

  Beispiel:

  Fahr! οδήγησε!  (aber: ich fahre, du fährst)

• Με κατάληξη θέματος ενεστώτα σε d/t,προστίθεται πάντα ένα  e.

  Beispiel:

  Warte!Περίμενε! (nicht: Wart!)

• Όταν λήγει το θέμα του ρήματος με eln/ern,προσθέτουμε ένα  e . (Το  e του eln/ernμπορεί και να παραληφθεί.)

  Beispiel:

  Fei(e)re!/Γιόρτασε 

• Κάποτε η προστακτική του δευτέρου προσώπου ενικού έληγε με -e . Αυτός  ο τύπος διατηρείται ακόμα σε μερικά ρήματα.   

Enschuldige! συγχώρεσε